Er zijn geen verboden boeken in Cuba, het ontbreekt de mensen alleen aan geld om ze te kopen", sprak Fidel Castro op het Internationale Boekenfestival in Havana in februari 1998. Een Cubaans echtpaar, de econome Berta Mexidor en de psycholoog Ramon Colas, besloten zijn uitspraak te toetsen aan de praktijk. Op 3 maart 1998 openden zij in hun huis in Las Tunas de eerste onafhankelijke bibliotheek, genaamd naar de Cubaanse volksheld, Felix Varela. Binnen twee maanden had deze bibliotheek 1.500 lezers ontvangen en een collectie van 1.000 boeken opgebouwd. Deze collectie werd opgebouwd met behulp van overblijfselen van vergeten of verborgen particuliere collecties van voor de revolutie. Na de oprichting van de eerste onafhankelijke bibliotheek volgden al snel anderen. Inmiddels hebben meer dan tachtig mensen, door het hele land hun particuliere boekenverzameling opengesteld voor buren en andere geïnteresseerden.
De bibliotheken proberen op deze manier de strenge informatie-censuur op het eiland te doorbreken. Dat dit niet op prijs wordt gesteld door de regering is wel duidelijk. Een aantal bibliothecarissen zit gevangen en bijna alle bibliotheken zijn wel eens bezocht door de politie en hebben bij deze bezoeken een deel of zelfs de hele boekencollectie zien verdwijnen.
Pax Christi Nederland roept toeristen die naar Cuba gaan op om een boek mee te nemen en achter te laten bij een onafhankelijke bibliotheek. Op deze manier kunnen we vanuit Nederland dit geweldloze initiatief tot meer openheid op Cuba steunen. Hier valt meer te lezen over deze actie.